Volgens Consumentenbelang Autorijbewijs (VCBA) zet de daling van het aantal jongeren die geen rijbewijs halen in rap tempo door. De laatste jaren is er sprake van een daling in het aantal jongeren dat hun rijbewijs haalt, vooral in stedelijke gebieden en bij jongeren onder de 25 jaar. Hier zijn een paar belangrijke oorzaken en trends die vaak genoemd worden. De kosten van het rijbewijs lopen nog extra op omdat het CBR al vijf jaar de kritieke prestatie indicator (kpi) niet behaalt. In plaats van 7 weken wachttijd (kpi) lukt het dit zelfstandig bestuursorgaan tot op vandaag niet om in veel gebieden 16 weken te realiseren.
bij de samenstelling van dit bericht is gebruik gemaakt van kunstmatige intelligentie (AI)
Feiten & cijfers (algemeen beeld tot 2024)
- Het aantal jongeren (17-24 jaar) met een rijbewijs is de afgelopen 10 jaar met bijna 10% gedaald, vooral in grote steden zoals Amsterdam, Utrecht en Rotterdam.
- In landelijke gebieden blijft het percentage jongeren met een rijbewijs wel relatief hoog.
- Jongeren wachten gemiddeld langer om zich aan te melden voor rijlessen dan vroeger.
Oorzaken van de daling
- Kosten
Rijlessen en examens zijn duur. Een gemiddeld rijbewijs kostte volgens het CBR (december 2023) al €3.150. Volgens de berekening van VCBA is dat inmiddels met minimaal 25% gestegen. Door structureel lange wachttijden (tot wel een half jaar) voor een praktijkexamen moeten jongeren vaak nog gemiddelde 500 euro extra kosten maken voor rijlessen om de wachttijd te overbruggen. Hierdoor lopen de kosten voor de rijopleiding en examens al snel op tot 4000 euro. - Openbaar vervoer en alternatieven
In steden is het OV vaak goed geregeld. Jongeren gebruiken liever de trein, bus, metro of kiezen voor fietsen, e-bikes en deelscooters (zoals Felyx en GO Sharing). - Veranderende prioriteiten
Jongeren hechten tegenwoordig meer waarde aan duurzaamheid, flexibiliteit en gemak. Een auto bezitten wordt minder belangrijk gevonden. - Verstedelijking
In stedelijke gebieden zijn er meer parkeerproblemen, hogere kosten voor autogebruik, en minder noodzaak voor een auto. - Toename thuiswerken/studeren
Minder dagelijkse verplaatsingen, vooral sinds de coronapandemie, verminderen de noodzaak voor een rijbewijs.
Voorbeeld: CBS-cijfers (2023)
- Slechts 61% van jongeren van 17-20 jaar had een rijbewijs (10 jaar eerder was dat nog ruim 70%).
- In grote steden zoals Amsterdam ligt dit percentage zelfs onder de 50%.
Verwachting voor de toekomst
De verwachting is dat deze trend zich zal doorzetten, tenzij:
- Er fiscale voordelen komen voor jongeren met een rijbewijs.
- De problemen bij het CBR, na een onderzoek door de Tweede Kamer, worden opgelost.
- OV duurder of minder betrouwbaar wordt.
- Er meer nadruk komt op autorijden buiten de stad.