Ruim twee jaar lang hebben drie journalisten, ondersteund door vrijwilligers van de Vereniging Consumentenbelang Autorijbewijs (VCBA) onderzoek gedaan naar de structureel veel te lange wachttijden (gemiddeld tussen de 16 en 24 weken) voor het praktijkexamen autorijbewijs B én grootschalige zwendel met examencapaciteit via het TOP reserveringssysteem van het CBR. Van de bijna 2000 praktijkexamens die op de CBR locatie Enschede werden geobserveerd en soms ‘achtervolgd’, voldeed 43% niet aan de wettelijke eisen. Ze zijn eigenlijk niet rechtsgeldig.
Vrijwilligers en betrokken journalisten werden in de 24 maanden van fase 1 van het meerjarige onderzoek 64 keer aangesproken, staande gehouden of aangehouden door de lokale politie na onterechte meldingen van Enschedese CBR medewerkers. Volgens CBR directeur Alexander Pechtold heeft het CBR minimaal 1 miljoen euro besteed om het onderzoek maximaal tegen te werken. Volgens VCBA wil het CBR voorkomen dat het falend beleid door het onderzoek wordt bevestigd.
In Kort Geding vonniste de Almelose rechtbank op 8 maart 2021 dat het ‘achtervolgen’ van praktijkexamens onder voorwaarden toegestaan is vanwege het journalistieke onderzoek.
In de media verdraaid het CBR bewust het vonnis en zaait door het afbreken van examenritten bewust haat. De mediaberichtgeving vanuit het CBR is lasterlijk en smadelijk volgens internationale persorganisaties .
Belangrijkste conclusies van het onderzoek bij het CBR in Enschede:
- Er zitten grote verschillen in de tijdsduur van de examenritten. 38% (758 examens) van de praktijkexamens voldeden niet aan de wettelijke eis, zoals beschreven in artikel 83 van het Reglement Rijbewijzen: de praktijk examenrit dient, vanaf vertrek bij het CBR tot terugkomst, een minimale duur van 35 minuten te hebben.
- Kandidaten van rokende examinatoren hebben een kans van 7 op 10 dat de examenrit gemiddeld 6 tot 8 minuten minder lang duurt, omdat veel rokende examinatoren na iedere examenrit een extra rookpauze nemen.
- Van de grootste Enschedese BOVAG rijopleider hoefden examenkandidaten niet in alle gevallen de Bijzondere Verrichtingen uit te voeren, terwijl de rijopleider geen Tussentijdse Toetsen door het CBR laat uitvoeren zoals beschreven in artikel 70.4 van het Reglement Rijbewijzen. Examenkandidaten van deze rijopleider zouden, in tegenstelling tot alle andere rijopleiders, te allen tijde minimaal twee Bijzondere Verrichtingen moeten uitvoeren. Bij het volgen van examenritten van deze opleider is gebleken dat dit in 3 op de 10 keer niet het geval was.
- Gedurende het onderzoek werden nooit meer dan 6 praktijkexamens per examenblok uitgevoerd, terwijl pré-Corona gemiddeld 10 tot 12 examenritten per examenblok werden afgenomen. De CBR locatie Enschede draait feitelijk op halve kracht, waardoor de wachttijden twee keer langer zijn dan wettelijke termijn van 6 tot 8 weken. Kandidaten moeten in Enschede 16 tot 24 weken wachten op een praktijkexamen.